Het lot van mens en water is intens verbonden. Ons veelzijdige gebruik van water lijkt vandaag vaak vanzelfsprekend: we gebruiken het om ons te wassen en te poetsen, om te varen en vervoeren, en uiteraard niet in het minst als levensnoodzakelijk drinkwater. Dat gebruik heeft echter niet altijd op dezelfde manier plaatsgevonden. Doorheen de tijd hebben diverse technologieën – van zeedijken tot waterleidingen – het gebruik en de aanwezigheid van water sterk veranderd, waarbij een alsmaar grotere beheersing door en voor de mens voorop stond. Maar ook buiten dat nut voor de mens is water steeds een vormende, scheppende kracht geweest voor het leven en het landschap om ons heen. Zeeën, wolken, regen en rivieren vormen een eindeloze cyclus die van levensbelang is voor alle flora en fauna.
Desondanks staat de positie van water vandaag onder druk, zeker in verstedelijkte gebieden als Vlaanderen en Brussel. Alsmaar vaker zorgen te kleine of te grote hoeveelheden (regen)water voor droogtes en overstromingen. Die uitdagingen mogen dan wel nieuw lijken, ze zijn dat allerminst. Ook in het verleden onderwierp het water zich immers nooit volledig aan de mens. In dit nummer van Tijd-Schrift werpen we een blik op de veelzijdige manieren waarop mensen in het verleden water probeerden te beheersen en controleren om te kunnen baden, drinken en varen, waarbij men telkens aan tal van uitdagingen het hoofd moest bieden.
Inhoud
- De eerste baden in België. Romeinse publieke en private baden in de regio van het moderne België
- Op zoek naar de moerassen van Vlaanderen. Draslandtoponiemen op oude kaarten in en rond de Moervaartdepressie (16de-19de eeuw)
- Weerbaarheid aan het water. Kaapvaart en handelstochten van Zuid-Nederlandse zeelieden en hun families in de vroegmoderne tijd
- De erfgoedwaarde van replicaschepen. Het heemerproject van vzw Tolerant in Rupelmonde
- Van lokale waterbedeling naar intercommunale samenwerking. Watervoorziening in Sint-Niklaas en het ontstaan van TMVW (Farys)
- Water en lichaam. Stedelijke badinrichtingen in Antwerpen en Gent (19de-20ste eeuw)
