Beestig Erfgoed - Histories

Of je nu een dikke dierenvriend bent of niet, we worden voortdurend geconfronteerd met andere soorten uit het dierenrijk. Als vliegje dat tijdens het fietsen in je mond terechtkomt, als hond van de buren die zijn gevoeg doet aan jouw voordeur, als koe wiens huid verwerkt is in jouw spiksplinternieuwe wandelschoenen, of als stukje zalm dat je net te lang op de barbecue hebt laten liggen. Mensen leven nauw samen met dieren en dus maken ze ook deel uit van ons erfgoed en de cultuur van alledag. Zo zijn beesten gelinkt aan ambachten, volksverhalen, (bij)geloof, familienamen , rariteitenkabinetten en heemkundige collecties. De voorbije editie van Erfgoeddag in april 2023 zette die erfgoedpraktijken voluit in de kijker. De meeste activiteiten voor het brede publiek waren gelinkt aan de positieve aspecten van de interactie tussen mens en dier… nochtans is onze zoölogische relatie te omschrijven als ‘it’s complicated’.

Samenleven met dieren is niet altijd een pretje. Er bestaan heel wat negatieve kantjes: ze raken ziek of gekwetst, brengen ziektekiemen over, bijten of steken, vernielen oogst, doden vee en maken ons angstig. Maar zelf zijn we ook voor hen niet altijd vriendelijk geweest en hebben we dieren vaak eigenschappen aangemeten die negatief voor hen uitdraaiden. Ons beestig erfgoed geeft bijgevolg ook de moeilijkheden rond die complexe verhouding weer. In dit themanummer brengen we vier artikels waarin we de andere kant van de medaille illustreren. Ze bieden aan heem- en volkskundigen een origineel perspectief aan dat veel verder gaat dan de geschiedenis van de plaatselijke duivensportclub en een opsomming met lokale rassen van landbouw- en neerhofdieren.

Als je dus dacht dat het erfgoed rond dieren in jouw regio al volledig ontsloten was en nieuw heemkundig onderzoek geen interessante verrassingen meer in petto kan hebben, dan zal je tijdens het lezen van dit beestig goed themanummer gegarandeerd nieuwe inspiratie krijgen.

Inhoud