​​Eeuwenoude tradities in leven houden: Philip De Temmerman over de Krakelingenstoet​

Al meer dan 30 jaar zet Philip De Temmerman, regisseur van de Krakelingenstoet, zich samen met honderden Geraardsbergenaars in om de historische ommegang in goede banen te leiden. Hij vertelt meer over zijn rol als regisseur en waarom het voor hem zo belangrijk is om deze traditie in leven te houden.

WAT IS DE KRAKELINGENSTOET?

De historisch-volkskundige Krakelingenstoet vindt plaats op de voorlaatste zondag voor de eerste maandag van maart. Met kleurrijke praalwagens, muziek en dans vertelt de stoet de rijke geschiedenis van Geraardsbergen. Een deel wordt bij elke editie herhaald, maar sinds 2000 werkt het Krakelingencomité elk jaar rond een specifiek thema dat een bepaalde periode uit de lokale geschiedenis belicht. Zo vertelde de stoet in 2000 het bezoek van Keizer Karel aan de stad, stond 2022 in het teken van transport en keek men in 2023 naar ziekte en genezing. Dit jaar was het thema opgroeien in Geraardsbergen.

Het feest van Krakelingen en Tonnekensbrand werd in 2008 opgenomen in de Inventaris van Immaterieel Cultureel Erfgoed Vlaanderen en in 2010 toegevoegd aan de Representatieve Lijst van het Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid van Unesco. Meer weten over de erkenning? Bezoek deze website. 

HOE PHILIP DE MAGIE VAN DE KRAKELINGENSTOET ONTDEKTE

“Mijn ouders namen ons van kinds af aan mee naar de stoet. Het was altijd een traditie, een familiegebeuren. Ik heb het dus zeker van thuis meegekregen.”

Philip is een echte Geraardsbergenaar. Al zolang hij zich herinnert, heeft hij een fascinatie voor de magie en het spektakel van de stoet. Dit zette hem aan om zelf actief aan de traditie mee te bouwen. “Vanaf het vijfde leerjaar krijg je de kans om mee te stappen in de stoet,” vertelt hij. “Dat was voor mij geen verplichting, maar eerder een gunst. Ik keek er elk jaar opnieuw naar uit.”

Zijn liefde voor de stoet ging verder dan deelnemen alleen. Hij herinnert zich nog hoe hij als kind thuiskwam, helemaal onder de indruk van de praalwagens – toen nog oude, omgebouwde vuilniswagens van de stad. Toch maakten ze bij de jonge Philip indruk: “Na de stoet bouwde ik thuis mijn speelgoedwagens om tot praalwagens.” Nu, vele jaren later, werkt hij als regisseur mee bij het ontwerpen van de praalwagens.

DE ROL VAN DE REGISSEUR

Als regisseur van de Krakelingenstoet is Philip, met de andere leden van het Krakelingencomité, achter de schermen een heel jaar bezig met de voorbereidingen van de stoet. “Al snel na de stoet komen we samen voor een evaluatiemoment,” vertelt Philip. “Dan blikken we niet enkel terug op de afgelopen editie, maar brainstormen we ook al over een nieuw thema.”

Wanneer een nieuw onderwerp gekozen is, verzamelen de twee historica’s zoveel mogelijk informatie en materiaal over dat thema. Op basis van dat materiaal werken ze samen met Philip de regie uit. In de volgende maanden toetst hij met het comité de haalbaarheid van het thema en zijn regie af. Valt zijn verhaal niet in herhaling met de vorige edities? Past het thema in de geschiedenis van de stad? Dit zijn slechts enkele criteria waar hij rekening mee moet houden. Daarnaast moet Philip ervoor zorgen dat zijn regie toegankelijk is voor het brede publiek. Het is belangrijk dat de scenes kort zijn, zodat de toeschouwers zowel het totaalspektakel als het geschiedkundige aspect van de stoet begrijpen.

Philip staat er echter niet alleen voor. Naast de leden van het Krakelingencomité kan hij rekenen op de hulp van meer dan 800 vrijwilligers. Ze dragen elk met hun eigen expertise en talenten bij aan de traditie. “We hebben door de jaren heen veel mensen bereikt, en zij kregen, net zoals ik, de smaak te pakken.”

Wanneer de stoet eindelijk vertrekt, is het aan de vrijwilligers om het verhaal naar buiten te brengen. Gelukkig weet Philip dat hij kan vertrouwen op het enthousiasme van de Geraardsbergenaars die samen met hem de traditie koesteren.

EEN TRADITIE DIE GENERATIES VERBINDT

Immaterieel erfgoed draait voor Philip niet alleen om respect voor het verleden, maar ook om het juist doorgeven ervan. “Tradities in ere houden, kan je alleen maar door actueel te werken,” zegt hij. “Het is belangrijk dat elke generatie de traditie op zijn eigen manier verder draagt.” Philip kent de Krakelingentraditie vanuit zijn eigen tijdsgeest, maar ziet hoe deze voortdurend evolueert. Dat de volgende generatie het anders zal benaderen dan hem, is noodzakelijk: “Mijn opvolger zal het anders aanpakken dan mij, zoals ik het anders heb gedaan dan mijn voorgangers.”

Sinds de Unesco-erkenning van het Krakelingenfeest, streeft Philip naar nóg meer kwaliteit en diversiteit. Verschillende lagen van de bevolking aanmoedigen om mee te lopen met de stoet is voor hem een vereiste. Elk jaar opnieuw wordt hij verrast door de indrukwekkende geschiedenis van zijn stad, iets dat hij ook aan de jongeren van Geraardsbergen wil meegeven. Zo worden niet enkel de scholen, maar ook verschillende dans-, muziek- en toneelgroepen aangemoedigd om deel te nemen. Daarnaast zijn er nog andere initiatieven die participatie stimuleren, zoals een kleine compensatie voor de deelnemers en een regieprijs voor de groep die de aanwijzingen en regie het beste heeft opgevolgd.

Ten slotte beseft hij dat het doorgeven van deze traditie niet enkel in zijn handen ligt, maar ook in die van zijn mede-Geraardsbergenaars. “Het is belangrijk dat de traditie ook in familieverband in leven gehouden wordt,” zegt hij. Vaak stappen er verschillende generaties mee in de stoet, van grootouders tot ouders en kleinkinderen, of komen families samen om elkaar toe te juichen. Dat maakt de Krakelingenstoet voor Philip een dag van samenhorigheid en connectie, niet alleen met elkaar maar ook met de stad.

Meer lezen over dit dubbelfeest? Neem een kijkje in onze feestendatabank.