Confetti di Sulmona uitdelen
In gesprek met Michela De Camillis
Auteur: Histories
In de rubriek 'over-dragers' spreekt Histories met en over dragers van rituelen, tradities of feesten. Dat zijn mensen die op allerlei manieren betrokken kunnen zijn bij zo'n ritueel, traditie of feest. We noemen hen dragers, omdat ze hun praktijk in leven houden door die zelf uit te voeren en door ze op anderen over te dragen.
Denk aan stagediven: Alleen als de hele menigte meewerkt, en de stagediver telkens een stukje verder draagt naar de volgende, zal de persoon niet vallen. En hoe meer mensen meedoen, hoe langer de duik kan duren.
Michela De Camillis heeft haar roots in Italië, maar studeerde de voorbije jaren in België. Zopas sleepte ze haar doctoraatstitel in de wacht, waarop ze haar collega’s prompt op confettibloemen trakteerde. Bij Michela en haar familie worden speciale gelegenheden namelijk steevast met fiori di confetti gevierd. Zoiets maakt LECA natuurlijk meteen nieuwsgierig. Met wat hulp van mama Filomena werpt Michela voor ons een blik op deze smakelijke traditie.
Foto's: 1 + 2 © Michela Di Carmilis, 3 © CC by RaBoe/Wikipedia
Fiori di confetti is suikergoed in de vorm van bloemen. Met confetti bedoelen we dan de snoepjes die gebruikt worden om zulke bloemen te maken. In het Italiaans is ‘confetti’ gewoon het meervoud van ‘confetto’ en dat betekent simpelweg gesuikerde vrucht. Eigenlijk zijn confetti dus dragees: snoepjes met een harde kern en een suikerlaag errond. Meestal zijn het gesuikerde amandelen, al bestaan er intussen andere varianten. We gebruiken de snoepen als decoratie of om hun speciale betekenis. De minder verfijnde soorten dienen om bloemen mee te maken.
Confettibloemen komen uit Sulmona, een klein stadje in de Italiaanse regio Abruzzo. Daar werden ze in de 15e eeuw door de Arme Klaren geïntroduceerd. Zij maakten er een gewoonte van om confetti in zijde te wikkelen als cadeau voor Italiaanse bruidjes uit de gegoede klasse.
Confetti was toen nog erg exclusief en enkel bestemd voor royals en edellieden. Maar 1 dag per jaar kregen mensen uit alle klassen de kans om de snoepjes te eten: op 15 augustus. Deze dag noemen wij Ferragosto; het is de nationale feestdag in Italië. De magistraat wierp dan confetti naar de massa en iedereen kon proberen ze vangen. Er wordt ook gezegd dat de Italiaanse burgerij in de middeleeuwen en nog lang daarna tijdens carnaval gesuikerde vruchten rondstrooide. Dit maakt van confetti een soort van voorloper van de papieren variant die nu met carnaval gebruikt wordt. Later werd suiker toegankelijk voor een breder publiek en werden in Sulmona verschillende confettifabrieken geopend. Die maakten er een erezaak om hun suikeramandelen zo indrukwekkend mogelijk aan kopers te presenteren. Zo begon men de suikerlaag te kleuren of de snoepjes in gekleurde folie te wikkelen en tot bloemen te verwerken. In Italië wordt confetti dus niet alleen als een traditie gezien, maar ook als streekproduct. Ook vandaag zijn er nog heel wat confettifabrieken en -winkels in Sulmona. Zoals België wereldberoemd is om zijn chocola, zo staat Sulmona dus bekend voor gesuikerde amandelsnoepen.
De bloemen zelf kunnen gebruikt worden als serveerschaal voor snoepjes of als decoratie of souvenir. In Italië hebben we bovendien de gewoonte om fiori di confetti bij speciale gelegenheden aan onze gasten te geven. Er bestaat een ware kleurencode die bepaalt welke kleur de suikerbloemen hebben bij welke gelegenheid. Zo is wit voor huwelijken en rood voor proclamaties. Bij een geboorte of doop zijn er roze confetti voor meisjes en babyblauwe voor jongens. Dat lijkt dan erg op de suikerbonen die hier in België uitgedeeld worden. Met de bloemen bedanken wij mensen of wensen we ze geluk. Daardoor zijn ze een vaste waarde bij alle belangrijke gebeurtenissen in iemands leven. Toen ik een paar weken geleden afstudeerde, heb ik bijvoorbeeld confettibloemen gegeven aan mijn promotoren. Ik koos voor een zonnebloem, omdat die mijn karakter weergeeft. Door hen een deeltje van mezelf geven hoop ik dat ze mij in de toekomst blijven herinneren. Voor mij is de zonnebloem een bloem met veel betekenis: ik zie er de zon in, een symbool voor warmte en geluk. Volgens mijn mama kunnen confetti-bloemen gezien worden als een symbool voor het leven en voorspoed.
De familie van mijn mama is afkomstig uit Sulmona. Toen ik klein was, bracht ik regelmatig bezoekjes aan het dorp, vooral in de periode rond Pasen. Daar hing toen altijd zo’n magische sfeer! De winkels in de oude dorpskern lagen dan vol handgemaakte suikerbloemen en de straten zagen zwart van het volk. Nu nog zijn de confettiwinkels in Sulmona een toeristische attractie. Je kan er confetti in alle kleuren en maten vinden; voor elke gelegenheid is er wel iets. Tegenwoordig kun je ook zelf aan de slag gaan: op het internet zijn intussen heel wat filmpjes te vinden die tonen hoe je zelf bloemen en zelfs volledige boeketten kunt maken.
Zelf vind ik dat confettibloemen uitdelen een mooie manier is om mensen te bedanken. En verder wil ik ook typisch Italiaanse tradities delen met mensen buiten Italië. In de jaren dat ik hier in België woonde, heb ik een aantal typisch Belgische tradities en gewoonten opgepikt. Daarom wil ik hier graag een beetje echte Italiaanse cultuur verspreiden. Als het over Italië gaat, denken veel mensen automatisch aan pizza en pasta, maar er is zo veel meer! Ik voel me zelf erg verbonden met mijn thuisland en de tradities van mijn geboortestreek. Die deel ik dan ook graag met anderen. Iedereen reageert daar altijd heel nieuwsgierig op: ze vinden het verrassend en willen er graag meer over te weten komen. Dat is toch gewoon mooi?
Dankjewel voor het gesprek!
Dit interview werd afgenomen in april 2018 door LECA (Landelijk Expertisecentrum voor Cultuur van Alledag). De werking van LECA maakt sinds 1 januari 2019 onderdeel uit van Histories. |