Bij het in gedachte overlopen van wat aan bod zou komen in dit artikel, passeerden enkele ervaringen de revue. De gretigheid en de aangename sfeer van de cursisten ‘mondelinge geschiedenis’ bij een project over de migratiegeschiedenis in Gent. Het sociale engagement van gelijkaardige vrijwilligers om de Marokkaanse geschiedenis in Antwerpen op te tekenen, veelal via hun netwerk van familie en vrienden. En de spitante teksten naar aanleiding van een onderzoek over de superdiversiteit in Brussel na verschillende maanden van rondzwerven door literatuur en ontmoetingen. Maar misschien nog het meest van allemaal een You Tube-filmpje over het Schrijverke van Gezelle waarin kunstenaar Shabini samen met een Gentse kalligrafe de woorden van het gedicht als inspiratiebron gebruikten. Later ontmoette ik Shabini als vrijwilliger in een project waar hij vanuit een sociale bewogenheid en als kunstenaar aan de slag was. Het zijn dit soort ontmoetingen die bijblijven, waarbij men zichzelf ontmoet door het verschil, de gelijkenis en de ontmoeting met de andere. Het zijn slechts enkele voorbeelden van wat er zich momenteel allemaal roert wat erfgoed en migratie betreft. Is het terecht dat Tijd-Schrift in 2012 een special brengt over erfgoed en migratie? Afgaande op de voorgaande ervaringen zeker en vast. De ervaringen zijn getuige van enkele vernieuwde accenten op vlak van erfgoed en migratie. Langs de andere kant blijft migratie een wat verdoemd thema binnen de reguliere erfgoedwerking. Als ik verschillende bronnen mag geloven, is het thema ‘interculturaliteit’ weer even belegen. En was het Actieplan Interculturaliteit niet zonder kritiek, heeft het zijn verwachtingen niet helemaal kunnen inlossen? En waarom migratie als vele organisaties vooral met andere zaken bezig zijn? Men kan nu eenmaal niet gedwongen worden? Of toch? De termen betekenen ook een Babylonische spraakverwarring. Daar proberen we straks wat meer duidelijkheid in te scheppen. Feit is dat migratie en erfgoed sinds 2011 weer hip aan het worden is. Daar zijn verschillende redenen voor die we in dit artikel zullen trachten te behandelen. In dit artikel zullen we ook een analyse maken van de aandacht binnen cultureel erfgoed voor migratie of verwante termen zoals interculturaliteit of etnisch-culturele diversiteit. Waar lagen de accenten en wat heeft het ons opgeleverd? Vervolgens zullen we kijken naar meer recente bewegingen binnen cultureel erfgoed. Waar zit die beweging en waar liggen de opportuniteiten? Bovendien zal blijken dat migratie op verschillende manieren werd en wordt in het spel gezet. En tenslotte werpen we nog een blik op de toekomst. Hoe zouden we nu verder aan de slag kunnen?
