Het bronnenmateriaal dat in het Rijksarchief wordt bewaard, bevat een schat aan informatie voor genealogisch en (lokaal) historisch onderzoek in de periode vóór de Franse Revolutie. Tijdens de workshops geeft een medewerker van het Rijksarchief je telkens praktische informatie voor het gebruik van bepaalde bronnentypes.
Hoe ontstonden de documenten en wat was de historische context waar je rekening mee moet houden? Welke informatie kun je er vinden? Hoe moet je er historische kritiek op toepassen? Daarnaast krijg je voorbeelden van onderzoeksvragen en kun je het bronnenmateriaal zelf ook doornemen. Je krijgt een zicht op hoe je de besproken soort bron kan gebruiken voor je eigen lokale of familiegeschiedenis.
Na succesvolle workshops in Leuven, Gent en Hasselt gaan we nu aan de slag in Rijksarchief Brugge en Rijksarchief Kortrijk. Nadien wordt er nog een reeks gepland in Antwerpen.
1. Landmeterskaarten (Iason Jongepier, Rijksarchief Brugge, 20 oktober 2023)
Vanaf de vroegmoderne tijd produceerden landmeters grote hoeveelheden kaarten in opdracht van kerkelijke instellingen, adellijke families en andere archiefvormers. Ca. 150.000 (landmeters)kaarten uit de omvangrijke collecties van het Rijksarchief werden de voorbije jaren online raadpleegbaar. Wat zijn de onderzoeksmogelijkheden van deze – tot de verbeelding sprekende – bronnen? Hoe voorkom je interpretatiefouten?
2. Stadsrekeningen (Hendrik Callewier, Rijksarchief Kortrijk, 27 oktober 2023)
Doorwinterde historici en heemkundigen weten al langer dat stadsrekeningen een schat aan informatie bevatten over de meest uiteenlopende onderwerpen. Sinds 2020 staan bijna 10.000 middeleeuwse en vroegmoderne stadsrekeningen online. Hoe kunnen deze bronnen op een efficiënte manier bevraagd worden? Hoe kan je je weg vinden in rubrieken van inkomsten en uitgaven?
3. Wezerijregisters en poortersboeken (Hendrik Callewier, Rijksarchief Kortrijk, 10 november 2023)
Voor veel Vlaamse steden zijn poortersboeken bewaard, waarin de namen van nieuwe (binnen- en buiten)poorters werden opgetekend. De wezerijregisters bevatten documenten over het toezicht van het stadsbestuur op het goederenbeheer door de voogden van wezen. Voor de stad en wijde omgeving zijn dit belangrijke genealogische bronnen. Er wordt toegespitst op de Kortrijkse situatie.
4. Gerechtelijk archief van schepenbanken, leenhoven en justitieraden (Joke Verfaillie en Kaat Cappelle, Rijksarchief Brugge, 17 november 2023)
Niet alleen lokale en regionale (schepenbanken, leenhoven e.d.), maar ook gewestelijke instellingen zoals justitieraden hadden een bijzonder breed takenpakket. Zo stonden ze allemaal, elk op hun manier, in voor rechtspraak tijdens het Ancien Régime. Dat leverde ons omvangrijke en bijzonder interessante archieven op die met behulp van de bestaande inventarissen niet altijd gemakkelijk te doorgronden zijn, maar die – mits enige extra inspanning – toch hun schatten prijs geven. Je krijgt de nodige juridische en archieftechnische bagage, en de boeiende wereld van conflicten gaat voor je open.
5. Kasselrijarchieven (Kevin Dekoster, Rijksarchief Brugge, 24 november 2023)
De Vlaamse kasselrijen vormen, in tegenstelling tot de steden, parochies en heerlijkheden, nog altijd een relatief onbekend bestuursniveau, met nochtans uitgebreide bevoegdheden. Aan de hand van het voorbeeld van de kasselrij Ieper zal een beeld worden geschetst van de structuur van de Vlaamse kasselrijen, de organisatie en de werking van hun besturen, en de bronnenreeksen die ze ons hebben nagelaten. Zowel informatie over de kasselrij als geheel als over wat je kan benutten voor je genealogisch en lokaal historisch onderzoek komt aan bod.
Wanneer en waar?
Telkens op vrijdagnamiddag van 13u30 tot 16u30.
De workshops vinden plaats in het Rijksarchief Kortrijk (Guido Gezellestraat 1, 8500 Kortrijk) of Rijksarchief Brugge (Predikherenrei 4a, 8000 Brugge).
Prijs
Het inschrijvingsgeld bedraagt 22 euro voor de volledige reeks en 5 euro per workshop voor erfgoedvrijwilligers, zij die de cursus in hun vrije tijd volgen, studenten en leerkrachten. Andere deelnemers betalen 70 euro voor de volledige reeks en 15 euro per workshop. Om erfgoedvrijwilligers voldoende kansen te geven om aan ons aanbod te participeren behouden we ons het recht voor om het aantal plaatsen voor andere deelnemers te beperken. Na het invullen van het inschrijvingsformulier krijg je alle gegevens voor de betaling.
Meer informatie?
Contacteer Hendrik Vandeginste op hendrik.vandeginste@histories.be of op telnr. 0495 56 12 44.
Voor wie?
De workshopreeks richt zich op lokale erfgoedorganisaties en individuele geïnteresseerden die een basiskennis over de bronnen in kwestie willen verwerven.
Inschrijven
Inschrijven is verplicht en kan tot drie dagen voor de vormingsnamiddag via onderstaand inschrijvingsformulier. Tijdens (of na) de vorming ontvang je cursusmateriaal. Voor ons vormingsaanbod gelden onze annuleringsvoorwaarden.
Organisatie en partners
