Anderhalve meter van elkaar
Sociaal leven tijdens corona
Auteur: Histories
Ons sociaal leven zag er vanaf het voorjaar van 2020 helemaal anders uit dan we daarvoor gewend waren. Plots mochten we elkaar niet meer omhelzen, geen hand of kus meer geven en moesten we anderhalve meter afstand houden. Bij voorkeur moesten we ook zo veel als mogelijk in ons kot blijven. Vooral tijdens de eerste lockdown ontstonden er bewegen, rituelen, die we ons waarschijnlijk nog een lange tijd zullen herinneren. Mensen hingen door het hele land massaal een witte handdoek voor het raam en velen applaudisseerden iedere avond om 20.00 uur voor de zorg. Het inslaan van WC-papier was ook een nationaal fenomeen. Een dergelijke lockdown of quarantaine had gevolgen voor onze sociale contacten, maar gelukkig werden gaandeweg creatieve oplossingen gevonden om onze relaties in deze coronaperiode te onderhouden.
E-peritieven
Een van die creatieve oplossingen is het zogenaamde 'e-peritieven'. In plaats van buitenshuis af te spreken voor een terrasje of café-avond met vrienden of collega's, moest je nu je huis zelfs niet uit. Het enige wat je nodig had om deze activiteit te doen slagen was een laptop, een werkende internetverbinding en natuurlijk de nodige versnaperingen en verfrissingen. Je sprak een uur af waarop het digitale aperitief van start ging en via een videochat of applicatie zoals Zoom kon je met elkaar praten. Een dergelijk initiatief vond ook plaats op de werkvloer om bijvoorbeeld je koffie- of lunchpauze op afstand, maar niet alleen te hoeven doorbrengen. Hetzelfde als fysiek afspreken was het niet, maar dankzij de huidige technologie kon je de mensen die je wilde zien, ook daadwerkelijk zien.
Raamvisite
Als je genoeg had van af te spreken via een scherm, kon je ook langsgaan bij de persoon in kwestie en hem/haar een bezoekje brengen op afstand, meer bepaald met een raam tussen. Deze raamvisite, een woordspeling op kraamvisite, werd vooral in de praktijk gebracht bij het bezoeken van mensen van hogere leeftijd. Op deze veilige manier konden jonge ouders bijvoorbeeld aan oma of opa hun kleinkinderen tonen of konden bejaarden in een tehuis 'bezoek' ontvangen van zoon of dochter.
Berenjacht
In maart 2020 ontstond het initiatief van de berenjacht. Mensen zetten daarbij een beertje of ander knuffeldier voor hun raam. Zo konden ouders of verzorgers met hun kinderen of eenieder die dat leuk vond in de buurt op ‘jacht’ naar die knuffeldieren om te proberen ze allemaal te vinden.
Het initiatief ontstond in meerdere plaatsen, volgens verschillende nieuwsbronnen in België, Australië, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Doordat kinderen tijdens de lockdown thuis moesten zitten, probeerden onder andere ouders, verzorgers en buurtbewoners een activiteit te verzinnen die zij met de kinderen konden doen, zonder daarbij de corona-maatregelen te overtreden. Eén van de antwoorden op dat probleem was de berenjacht, mede ook door het simpele karakter ervan. Bijna iedereen kan meedoen door een beertje voor het raam of bij de deur te zetten. Sommigen werden wel erg creatief en verzonnen speciale verstopplaatsen voor de knuffels, zodat kinderen flink moesten zoeken. Voor de mensen die deel willen nemen aan een berenjacht is het ook simpel: Zij kunnen even een frisse neus gaan halen en proberen tijdens het lopen alle beren in de buurt te spotten. De berenjacht zou geïnspireerd zijn door het populaire prentenboek ‘Wij gaan op berenjacht’ van Michael Rosen en Helen Oxenbury. Daarin gaat een groepje avontuurlijke kinderen daadwerkelijk op berenjacht. Het initiatief kreeg veel positieve reacties en werd erg populair.
In de loop van een aantal maanden ontstonden er veel en verschillende varianten van de berenjacht. In Lelystad in Nederland ontstond bijvoorbeeld een ‘Paastocht van Hoop’ waarbij Paasdecoraties voor de ramen werden gezet. In Gent ontstond er een initiatief om de berenjacht en de uitleg daarvan naar verschillende talen te vertalen en tegelijk ook de coronamaatregelen in verschillende talen te presenteren.
De populariteit van de berenjacht nam langzaam af. Het was vooral een reactie op de eerste lockdown, die door veel mensen als erg heftig ervaren werd. Ook op kinderen maakte het natuurlijk een grote impact. Zij konden niet meer naar school en met hun vriendjes spelen. Berenjacht kon dan dienen als een welkome afleiding.
Buitenactiviteiten
Naarmate de regels en restricties gedurende de lockdowns versoepelden, was het mogelijk om met je 'sociale bubbel' ook buiten af te spreken, weliswaar met de nodige voorzorgsmaatregelen. Een boswandeling of samen een sport beoefenen behoort tot de mogelijkheden. De opleving van wandelaars in natuurparken en bossen is te danken aan de nood buitenshuis iets met vrienden of collega's te willen ondernemen.
Nieuwe woorden?
Nieuwe situaties vragen vaak ook om nieuwe woorden. Tijdens de eerste golven van de coronapandemie zijn er daarom ook een aantal nieuwe woorden toegevoegd aan ons vocabulaire. Denk aan 'testmaatschappij' of 'anderhalvemetermaatschappij'. Die woorden werden regelmatig in de politiek gebruikt om onvrede uit te drukken. Maar ook in onze meer alledaagse gesprekken werden woorden als 'coronakapsel' en 'hoestschaamte' steeds gebruikelijker. Afhankelijk van de toekomst van het virus en onze reacties daarop zullen dat mogelijk niet de laatste nieuwe woorden zijn. Dat geldt ook voor de rituelen. Waar nieuwe situaties daar om vragen, proberen mensen vaak iets te organiseren dat hen houvast geeft.
Meer informatie en verantwoording
Afbeeldingen
De afbeeldingen genummerd op volgorde van boven- tot onderaan de pagina:
- (bannerafbeelding) Teddybeer met gezichtsmasker. Daniele Levis Pelusi, 12-03-2020, via: https://unsplash.com/photos/E37ulnh8Obg
- Een online samenzijn. Compare Fibre, 30-11-2020, via: https://unsplash.com/photos/fRGoTJFQAHM
- Berenjacht in Loosduinen, Den Haag, Nederland. Walkuraxx, CC BY-SA 4.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0, via Wikimedia Commons
Nieuwsberichten
- CT (26 maart 2020). ‘De Vlaming gaat massaal op ‘berenjacht’ tijdens een blokje om’. De Morgen, geraadpleegd op 25-10-2022, via: https://www.demorgen.be/nieuws/de-vlaming-gaat-massaal-op-berenjacht-tijdens-een-blokje-om~bb1ab2964/
- Onkenhout, P. (28-04-2020). ‘De coronacrisis prikkelt het Nederlandse taalgevoel: al 700 nieuwe woorden’. De Volkskrant, geraadpleegd op 25-10-2022, via: https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/de-coronacrisis-prikkelt-het-nederlandse-taalgevoel-al-700-nieuwe-woorden~b79d48ab/
- Omroep Flevoland (10-04-2020). ‘Met Pasen een alternatief voor de berenjacht’. Geraadpleegd op 25-10-2022, via: https://www.omroepflevoland.nl/nieuws/180192/met-pasen-een-alternatief-voor-de-berenjacht
- Van Bost, A. (31 maart 2020). ‘Gents initiatief gebruikt berenjacht om anderstaligen de coronamaatregelen te leren begrijpen’. VRT, geraadpleegd op 25-10-2022, via: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/03/31/gents-initiatief-gebruikt-berenjacht-om-anderstaligen-de-coronam/
- Van Gaalen, E. (26 maart 2020). ‘Duizenden knuffelberen achter de ramen voor kinderen die een ommetje maken’. AD, geraadpleegd op 25-10-2022: https://www.ad.nl/binnenland/duizenden-knuffelberen-achter-de-ramen-voor-kinderen-die-een-ommetje-maken~a4a1adbf/
- VRT (29-03-2020). ‘Ga eens op berenjacht met uw kinderen’. Geraadpleegd op 25-10-2022, via: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/03/29/ga-eens-op-berenjacht-met-uw-kinderen/
Artikelen
- Cruyt, E., De Vriendt, P., & Van de Velde, D. (2020). Betekenisvolle activiteiten tijdens de eerste COVID-19 lockdown. Resultaten van een web based survey in België: finaal rapport. Universiteit Gent, Ghent, Belgium Ethnobio Conserv, 10, 17.
Webpagina's
- WIHB (geen datum). ' Tips voor een beter sociaal leven tijdens het Coronavirus’. Geraadpleegd op 25-10-2022, via: https://werkeninhetbuitenland.nl/tips-voor-een-beter-sociaal-leven-tijdens-het-coronavirus/
- Den Boon, T. (geen datum). ‘raamvisite’. Geraadpleegd op 25-10-2022, via: https://www.taalbank.nl/2020/03/24/raamvisite/