Dijk92 is een regionale cultuurorganisatie en heeft een erfgoedcel binnen haar koepel die zich inzet voor het cultureel erfgoed in de regio van Dendermonde. We werken samen met gemeentelijke diensten, professionele organisaties en lokale gemeenschappen om het erfgoed in de verf te zetten. In het algemeen kan iedereen uit ons gebied terecht bij ons met vragen over hoe ze moeten omgaan met hun erfgoed. We geven onder andere advies over subsidies, communicatie en zorg rond hun erfgoed. Bovenal spelen we een verbindende rol in het erfgoedlandschap. Met onze projecten willen we erfgoedgemeenschappen versterken door hen met elkaar in verbinding te brengen.

De meest recente Reuzenhappening vond plaats in mei 2023 in Berlare. Er vonden eerder al twee edities plaats, maar de meest recente was een enorm succes. Op dit event kwamen er verschillende reuzen uit de omliggende gemeenten samen om in een stoet te lopen. Het publiek kon vanuit een grote tribune kennis met hen maken. Daarnaast waren er nog een heleboel ‘reuzen-inspired’ activiteiten om te doen. Zo kon je bijvoorbeeld reuzenkoekjes bakken en reuzenminigolf spelen. En natuurlijk was er op zo’n feest ook veel eten en drinken aanwezig.

Reuzenerfgoed is één van de speerpunten van onze werking. We zijn echt een topregio als het op reuzen aankomt. Binnen ons gebied alleen zijn er zo’n 150 reuzen en er komen er steeds meer bij. Het doel van de Reuzenhappening is niet alleen om veel reuzen te verzamelen en feest te vieren, maar ook om de relevantie van dat erfgoed aan te tonen. Veel reuzenverenigingen beseffen in eerste instantie niet dat ze met erfgoed bezig zijn. Ook het bredere publiek staat daar niet bij stil. Door daarop in te spelen in onze workshops, proberen we mensen te sensibiliseren. Daarnaast proberen we bepaalde uitdagingen binnen dat reuzenerfgoed laagdrempelig aan te kaarten.

In onze regio vinden reuzengemeenschappen vrij moeilijk nieuwe mensen om hun reuzen te dragen. Om het publiek op de hoogte te brengen van die dragerproblematiek, hebben we onder andere reuzenmanden op kindermaat laten maken. Kinderen konden die samen met hun ouders proberen te dragen, daarmee spelen en experimenteren. We willen zo draagvlak creëren rond het reuzenerfgoed en hopen dat die kinderen de reuzendragers van de toekomst zullen worden. Zo’n activiteit heeft alleszins succes, want mensen hebben zich nadien aangemeld als drager bij een lokale reuzenvereniging. Op de Reuzenhappening zijn reuzen dus niet alleen een spektakel om naar te kijken, maar ook een actieve belevenis met een effect.

Op de Reuzenhappening zijn zowel de reuzen als reuzenbeheerders de hoofdrolspelers. Als erfgoedcel merkten we dat veel lokale reuzenverenigingen zich wat afsloten van de buitenwereld. Met dit event willen we dat opentrekken. We nodigen zoveel mogelijk mensen uit, reuzenbeheerder of niet, om die reuzenvlam aan hen door te geven. Bovendien vormt de Reuzenhappening een uitstekend moment om te netwerken met andere reuzengemeenschappen. Dat heeft duidelijk effect. Waar reuzenverenigingen voordien eerder eilandjes waren, nodigen ze elkaar nu uit op hun reuzenstoeten of andere gelegenheden.

Het tekort aan draagvlak is vaak de hoofdoorzaak van de vele uitdagingen waarmee reuzenverenigingen in onze regio te maken krijgen. Wij proberen zo flexibel mogelijk te beantwoorden aan de vragen die bij ons binnenkomen, maar soms is het heel moeilijk. We kunnen bijvoorbeeld niet zomaar nieuw leven in een verwaarloosde reus brengen. Er moet ergens al een voedingsbodem aanwezig zijn om daarmee aan de slag te gaan. Met andere woorden, wij kunnen dat niet van bovenaf gaan opleggen. Dan proberen we via een omweg, zoals de Reuzenhappening, een lokaal draagvlak te creëren. Dat is een traag proces, maar op deze manier geraken de meeste vragen wel opgelost.

Als je een erfgoedcel in je regio hebt, moet je die gewoon contacteren. Elke erfgoedcel gaat je sowieso bijstaan in je vraag of je doorverwijzen naar de juiste persoon. We hebben de tijd en draagkracht om te investeren in dat reuzenerfgoed. Verder kan je ook altijd terecht bij de cultuurdienst van je gemeente. Zeker in regio’s waar er nog geen erfgoedcel aan het werk is, zijn er reusvriendelijke gemeentes actief. Eens je je weg naar een professionele speler vindt, zit je zeker op het goede spoor.

Wij proberen de gemeentediensten zoveel mogelijk te laten inzien dat reuzenerfgoed belangrijk is. De gemeente kan dan budget vrijmaken om de activiteiten van reuzenverenigingen te ondersteunen. Voor de gemeente zelf kan dat immaterieel erfgoed niet alleen interessant zijn voor de erfgoedwaarde zelf, maar ook voor de lokale economie of het toerisme. Bovendien zijn reuzen een heel dankbaar iets om mee aan de slag te gaan rond thema’s als diversiteit en inclusie. Events zoals de Reuzenhappening prikkelen gemeentediensten, omdat er een heel divers publiek aanwezig was en het dus ook een heel verbindend event was.

De verduurzaming van onze werking rond de regionale reuzen staat hoog op de agenda. We willen echt dat die vlam blijft branden. In 2026 vindt de volgende editie van de Reuzenhappening plaats. Dat betekent niet dat we tussentijds niets zullen doen rond de reuzen. We plannen uitstappen en ontmoetingsdagen in om blijvend contact te hebben met de reuzenbeheerders. Natuurlijk kunnen we dat niet altijd even intens opvolgen. Daarom rekenen we erop dat de reuzenbeheerders dat zelf ook gaan overnemen door in contact te blijven met elkaar en elkaar te blijven uitnodigen.

Probeer je reuzenverhaal zo breed mogelijk te maken. Als je een relevante reuzenvereniging wilt zijn, maak je van je reus best een soort mascotte van een ruimere buurtwerking. Probeer je reus niet enkel naar buiten te brengen op een reuzenstoet, maar bijvoorbeeld ook op kerstmarkten of buurtfeesten. Zorg ervoor dat je reus een sociale meerwaarde heeft en een symbool is van de lokale gemeenschap.