Ontdek je innerlijke dragperformer: workshop 'creëer je eigen drag persona' met Haas
In gesprek met Sandy Potier
In de rubriek 'over-dragers' spreken we met en over dragers van rituelen, tradities of feesten. Dat zijn mensen die op allerlei manieren betrokken kunnen zijn bij zo'n ritueel, traditie of feest. We noemen hen dragers, omdat ze hun praktijk in leven houden door die zelf uit te voeren en door ze op anderen over te dragen.
Denk aan stagediven: Alleen als de hele menigte meewerkt, en de stagediver telkens een stukje verder draagt naar de volgende, zal de persoon niet vallen. En hoe meer mensen meedoen, hoe langer de duik kan duren.
Op de afgelopen editie van het Prisma Queer Arts Festival in Brugge hadden bezoekers de kans om aan een workshop ‘Creëer je eigen drag persona’ deel te nemen. In deze workshop begeleidde Gentse dragartiest Haas (Sandy Potier) de deelnemers in hun eerste stapjes in de wondere wereld van drag. Hoe en waarom Haas dat doet, lees je hier!
Dat weet ik zelf niet (lacht). Nee, Haas is eigenlijk vooral een extensie van mezelf. Binnen drag heb je mensen die een alter ego creëren, maar bij mij voelt dat echt niet zo aan. Haas was er eigenlijk altijd al, omdat ze veel aspecten van mijn persoonlijkheid omvat, maar dan uitvergroot.
Haas is mijn ultieme creatieve outlet. Het is een manier waarop ik mezelf wil uitdrukken. Zowel op creatief vlak, maar ook op vlak van genderexpressie. Zo heb ik bijvoorbeeld volledig de controle over hoe vrouwelijk ik er uit wil zien.
Ik ben wel iemand die veel creatieve hobby’s uitprobeert, maar geen enkele daarvan bleef hangen. Door Rupaul’s Drag Race te kijken, ontdekte ik dat drag een combinatie is van zoveel verschillende dingen. Je hebt het creëren van kostuums, haartooi, het maken van performances en audio mixes… drag is echt wel iets ultiems, it can’t get better than that.
Ik wilde wel dat als ik aan drag begon, het op mezelf zou doen. Ik vertikte het om van buitenaf beïnvloed te worden, omdat ik wou dat het een pure expressie van mezelf was. Ik heb één make-uptutorial gevolgd en daarna ben ik zelf gaan experimenteren. Ik ben vier jaar blijven oefenen om mezelf te presenteren zoals ik dat wilde en waar ik blij van werd. Dat was echt heel belangrijk voor me.
Inderdaad, ik heb al enkele workshops rond drag gegeven, onder andere als deel van het Prisma Queer Arts Festival in Brugge. Ik ben daarbij betrokken geraakt nadat ik de afterparty van de eerste editie had gehost. Daar was toen vrij weinig volk en daar heb ik denk ik de slechtste performance van m’n leven gedaan op Lekker Met de Meiden van Merol (lacht). Daarna ben ik opnieuw gecontacteerd geweest en stelde de organisatie mij de vraag om zo’n workshop op touw te zetten.
Ik vond het belangrijk om zelf de inhoud van de workshop te bepalen. Ik wou niet dat het gewoon een make-up tutorial ging worden. En net zoals ik na één tutorial te kijken begon te experimenteren met make-up, wou ik dat de deelnemers hetzelfde gingen doen. Ik wil zeker geen stappenplan voorstellen, anders wordt het eentonig. Ik hamer er echt op dat die workshop eerder een ruimte is om aan zelfexpressie te doen.
De workshop duurt zo’n vier uur. We beginnen met een kennismakingsrondje, waarna iedereen de naam van hun dragfiguur bedenkt. Daarna laat ik ze eigenlijk los op de make-up. Hun naam kan dan inspiratie geven voor welke look ze willen gaan. Ik begeleid hen daar natuurlijk wat in door structuur te brengen in hun creatief denkproces. De focus doorheen die sessie is wel echt individuele expressie ontwikkelen. Er is dus ook geen verwacht eindresultaat. Zolang het iets is waar jij je goed bij voelt, is de workshop geslaagd.
Meestal zijn het mensen die Drag Race hebben gezien en zelf ook eens drag willen doen zoals ze op de show hebben gezien. Dat is op zich helemaal oké. Ik vind het vooral leuk als ze op het einde van de rit inzien dat drag veel meer is dan wat er op Drag Race getoond wordt. Het is echt een manier om het diepste van jezelf naar boven te halen.
Anderzijds zijn er ook deelnemers die echt op zoek waren naar een manier om hun genderidentiteit uit te drukken. In het dagdagelijkse leven voelen ze zich niet comfortabel genoeg om zich op het vlak van gender uit te drukken zoals ze dat echt willen. Dit is dan wel echt the place om daar mee te spelen. Dat merk je heel hard bij mensen die wat meer mannelijke drag doen. Door een snor te tekenen of mannelijke contour aan te brengen, komt er plots een nieuw persoon naar boven.
De manier waarop ik drag kader, is door het zo min mogelijk te kaderen. Om gewoon de grenzen weg te halen. Ik probeer ook echt de notie van drag als louter feminine illusion wat te weerleggen. Vrouwelijke drag blijft super waardevol, maar er zijn zoveel meer kleurschakeringen wat betreft genderexpressie in drag. Via de make-up hoop ik die variatie ook echt aantonen. Ik wil echt dat de deelnemers beseffen dat drag is hoe je het zelf beslist voor jezelf.
Ik denk dat ik om te beginnen een bepaalde kernwaarde van drag wil overdragen aan mensen. Dat is niet enkel respect voor elkaars creatieve visie, maar ook elkaars genderexpressie. Tijdens de workshop wisselt iedereen hun ideeën met elkaar uit. Dat is dus ook vrij intiem om samen als groep te doen. Om de sfeer leuk te houden, moet iedereen dan wel constructief en respectvol blijven tegenover elkaar. Wie weet ligt de manier waarop iemand zich schminkt heel gevoelig, dus daar lach je dan ook best niet mee.
Verder deel ik drag om mensen in contact te brengen met elkaar en met hun lokale queer- en draggemeenschap. Meestal zijn dat jonge queer mensen die op zichzelf geen toegang vinden tot hun queer gemeenschap. Ik vertel hen dan waar ze in hun buurt naar een dragshow kunnen gaan. Ze hadden dan geen idee dat er een lokale dragscene was. Dat toont dan weer de grote diversiteit aan dragscenes aan. Het is dus ook een beetje een platform om mensen te sensibiliseren en hen samen te brengen.
Soms beginnen deelnemers van de workshop ook echt te performen op shows waar ik hen naar heb doorverwezen. Dat vind ik geweldig, omdat ik hen op de workshop die klik met drag heb zien krijgen. Bij hen dacht ik dan ook: ‘van u hebben we het laatste niet gezien’.
Drag in het algemeen heeft inderdaad een lange geschiedenis, ook in Vlaanderen. Het concept van drag is echter zo hard veranderd de laatste tijd. Nu ligt de focus meer op de individuele visie en expressie. Dat ligt anders bij eerdere vormen van drag, zoals travestie. Daardoor heb ik er niet zoveel voeling mee. En dat terwijl travestieshows en schoonheidswedstrijden nog steeds plaatsvinden in steden zoals Antwerpen, Oostende of Aalst. Zelf zie ik me dus niet echt als een voorzetter van die traditie, omdat de invulling zo anders is. Met mijn workshop deel ik dan wel die nieuwe betekenis van drag en wijs ik ook op de diversiteit van drag, dus ook travestie.
Ik vind het wel belangrijk om de geschiedenis van drag te kennen, zeker omdat het zijn sporen heeft achtergelaten in de hedendaagse dragscene. En het is ook niet omdat de invulling anders is, dat je dat nalatenschapvolledig moet negeren.
Ik hoop dat drag nog meer uiteenlopend gaat worden dan het nu is. Er is zo’n grote verscheidenheid van genderexpressies binnen drag en binnen de mensen die drag doen. Ik vind dat positief, omdat dat betekent dat mensen zich comfortabeler voelen om dat te doen.
Verder hoop ik dat drag zich nog meer buiten het nachtleven gaat verplaatsen. Nu beperken de kansen om te performen zich tot events in clubs of op andere feestjes ’s avonds. Dat is ook verspreid over heel Vlaanderen, dus je moet je al verplaatsen. Dat is niet voor iedereen even haalbaar. Ik denk dat we ook op andere locaties en andere tijdstippen kunnen feest vieren. Een dragbrunch of dragbingo in een café lijken me goede voorbeelden. Op die manier creëer je nieuwe momenten voor drag performers om te performen. Het zijn ook andere concepten die een nieuw publiek op laagdrempelige manieren doet kennismaken met drag. En zo hoop ik dat hoe meer drag bekend is bij het brede publiek, hoe meer respect het gaat krijgen als kunstvorm en traditie.
Dankjewel voor het gesprek!
Afbeeldingen © Manon Zwartjes