Als erfgoedvrijwilliger draag je zorg voor erfgoedobjecten. Maar sta je er ooit bij stil dat je ook zorg voor jezelf moet dragen? Gevaarlijke stoffen, zoals asbest, duiken namelijk regelmatig op in de meest uiteenlopende voorwerpen.
OVAM zet de afgelopen jaren sterk in op het asbestveilig maken van Vlaanderen. Ook Histories draagt haar steentje bij. In samenwerking met de expertisecel voor technisch, wetenschappelijk en industrieel erfgoed (ETWIE) gaat Histories gratis langs bij erfgoedvrijwilligers om de sensibilisering rond asbesthoudende voorwerpen op gang te trekken.
“Eigenlijk kun je niet met vrijwilligers werken en daar geen aandacht aan geven.”
– Mil Van den Bosch (HK Marcblas, Merksplas)
Wat is asbest en waar vind je het terug?
Asbest wordt traditioneel gelinkt aan golfplatendaken, maar je zou versteld staan van waar asbest zich in de loop der tijd overal heeft tussen gewrongen. Ook in bepaalde lampen, pijpen, schoolborden, schilderijen, etc. werd de vezel meer dan eens verwerkt. Allemaal voorwerpen die we regelmatig zien terugkomen in erfgoedcollecties.
Het gevaar ligt in de slijtage van de voorwerpen waardoor de fijne stofdeeltjes beginnen vrij te komen. Het is dus belangrijk een goed begrip te hebben van de stof en vooral van de manier waarop je ermee moet omgaan.
“Het roept veel vragen op. Daarom is de controle heel nuttig. Het is pas als je iets weet, dat je er ook iets tegen kan doen.”
– Herman Janssen (HK Amalia van Solms, Baarle)
Wat houdt de controle in?
Wanneer Histories en ETWIE langskomen bij jou, wordt er eerst een korte introductiecursus ‘asbestherkenning’ gegeven. Op die manier proberen we je een basis mee te geven waarmee potentiële asbestdragers in de toekomst meteen gesignaleerd worden. Na de cursus doorlopen we samen de collectie en staan we stil bij enkele potentieel gevaarlijke objecten.
We gingen al langs bij de heemkundige kringen van Merksplas, Rijkevorsel en Baarle. Daar werden enkele voorwerpen gevonden waarin asbest verwerkt zit. Er werden soms monsters genomen van de voorwerpen in kwestie en er werd gepraat over hoe de voorwerpen naar de toekomst toe behandeld kunnen worden. Belangrijk om te weten is dat de controle volledig vrijblijvend is.
Praktische informatie
Beschik je over een collectie erfgoedobjecten en wil je deze laten controleren op asbesthoudende voorwerpen? Stuur een mailtje naar jan.geypen@historiesvzw.be of bel op 0468 25 83 81, dan maken we een afspraak en komen we de controle gratis bij je uitvoeren. Geef snel een seintje want het aantal plaatsbezoeken kan beperkt worden.
Voor meer informatie omtrent het project kan je terecht op de projectfiche ‘Asbest in collecties’ van ETWIE.