Sinds 1 januari 2019 is Histories de nieuwe dienstverlenende organisatie voor erfgoedvrijwilligers. De vzw neemt actief een rol op voor heemkunde, familiekunde en cultuur van alledag. Daarnaast bieden we een thuis aan het bodemvondstenplatform Medea en aan de nieuwe gemeenschap van metaaldetectoristen.
De vzw ontstond uit de fusie van Heemkunde Vlaanderen en LECA en met de gesubsidieerde werking van Familiekunde Vlaanderen. De niet-gesubsidieerde werking van Familiekunde Vlaanderen blijft voortbestaan als privaat initiatief. Er wordt gezocht naar een nieuw evenwicht en een constructieve samenwerking met deze erflater. Dit geldt evengoed voor andere vrijwilligersverenigingen zoals de provinciale koepels voor heemkunde en de volkskundige verenigingen of professionele actoren zoals het steunpunt en de erfgoedcellen.
2019 was het jaar van de transitie, al is dit proces nog niet volledig afgerond. Een aantal acties die niet konden voltooid worden, zullen ook in 2020 nog opvolging vragen van het team en het bestuur. Ondanks het vele werk achter de schermen is de dienstverlening aan de gemeenschappen steeds gecontinueerd: we beantwoordden 698 inhoudelijke schriftelijke vragen, organiseerden verspreid over heel Vlaanderen 28 vormingssessies voor 530 deelnemers en lezingen voor ruim 2.600 geïnteresseerden, deden 25 coachingstrajecten (17 begeleidingstrajecten, 4 grootschalige thematische trajecten, 1 proeftuin, en 3 nazorgtrajecten), legden 11 plaatsbezoeken af en vertolkten in diverse gremia de stem van erfgoedvrijwilligers.
Tegelijkertijd werd de werking beetje bij beetje op maat van een meer geïntegreerde werking geschoeid. Een mooi voorbeeld is de integrale aanpak van het schutterserfgoed wat resulteerde in een erkenning als immaterieel erfgoed én in een nieuwe waarderingsmethodiek. Tegelijkertijd startten ook verschillende nieuwe initiatieven op die mikken op de brede vrijwilligersgemeenschap, zoals het nieuwe digitale methodologische tijdschrift Histories Magazine.
Histories was ook actieve trekker of constructieve partner in diverse projecten waarbij we samenwerkten met tientallen partners, zowel uit de cultureel-erfgoedsector en de academische wereld, als daarbuiten. Daarbij trekken we steeds vaker de kaart van burgerwetenschap (of citizen science) en crowdsourcing waarbij (potentiële) vrijwilligers actief bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek, zoals met Getuigenissen of het genealogische project MamaMito. Met proeftuinen zoals Buurten met Erfgoed proberen we dan weer een nieuw publiek warm te maken voor erfgoed.