Halloween is een Amerikaans feest dat vanaf de jaren 1990 ook in ons land voet aan wal kreeg. Op zich zijn veel Halloweengebruiken vrij recent ontstaan. Verklede kinderen die bedelen langs de deuren bijvoorbeeld, kwamen in Amerika pas na de Tweede Wereldoorlog voor. Sinds de jaren 1970 doen volwassenen mee aan het feest. Ook zij trekken verkleed de straten op of nemen deel aan Halloweenparty’s. Vanaf dan steeg de nadruk op het lugubere. In die periode brak bovendien paniek uit over vermeend sadistisch geweld op Halloween. Zo doken er verhalen op over vergiftigd snoep of scheermesjes in appels. Verschillende kinderen zouden zijn gestorven, vele andere werden ziek. In de jaren 1980 werden de verhalen aangedikt met waarschuwingen voor satanische clubs en kidnappers op Halloween. Achteraf bleek de vrees ongegrond, maar de toon was gezet. Veel ouders hielden hun kinderen thuis of hielden ze nauwlettend in de gaten tijdens hun tocht. De filmindustrie speelde handig in op die maatschappelijke angst. Horrorfilms als Halloween (1978, John Carpenter) en Nightmare on Elm Street (1984, Wes Craven) werden kaskrakers in binnen- en buitenland. Dat is meteen een van de verklaringen waarom Halloween in die periode ook populair werd in Europa. De dominantie van Amerikaanse films en televisieseries zorgde ervoor dat Halloween als feest ook hier gekend werd

Veel mensen zien in Halloween een voortzetting van het Keltische nieuwjaarsfeest, ook wel Samhain genoemd. Volgens de overlevering zou op die nacht de grens tussen de wereld van de doden en die van de levenden vervagen. Mensen probeerden de doden van zich af te weren door bizarre, angstwekkende maskers te dragen en vuurlichtjes te maken. Hoewel veel mensen deze geschiedenis voor waar aannemen, is dit een verzinsel van negentiende-eeuwse onderzoekers. Toch willen veel mensen graag geloven dat het feest Europese wortels heeft en geen louter Amerikaanse traditie is.

Het feest heeft wel degelijk een Europese geschiedenis, zij het iets minder spectaculair. Halloween is een variant van de christelijke feestdagen Allerheiligen en Allerzielen. Die werden in de negende eeuw door pauw Gregorius IV vastgelegd op 1 en 2 november. Op die dagen gingen mensen naar het kerkhof en brandden ze kaarsen om hun doden te herdenken. In de 16de eeuw werd Engeland protestants. Allerheiligen en Allerzielen werden afgeschaft omdat ze in strijd waren met de reformatorische leer. Allerheiligenavond leefde echter verder als het wereldlijke feest ‘All Hallow’s Eve’. Van daaruit heeft het zich verder verspreid. Engelse, Schotse en Ierse immigranten bijvoorbeeld, introduceerden het feest in Amerika. In de negentiende eeuw zijn er veel sporen te vinden van overlast en kattenkwaad door jongeren. Vanaf de 20ste eeuw daalde de leeftijd van de feestvierders. Het werd steeds duidelijker een kinderfeest.

Vanaf de jaren 1990 ontdekten veel handelaren het thema van Halloween. Vandaag de dag verschijnen eind oktober overal grote spinnen, vleermuizen en uitgeholde pompoenen in de winkeletalages. Ook heel wat socio-culturele verenigingen, buurtcomités en gemeenten hebben Halloween geadopteerd. De stad Oostende bijvoorbeeld organiseerde tussen 2000 en 2014 jaarlijks een Halloweenmaand, compleet met kindergriezelfeest, Halloweenstoet, een wedstrijd voor griezeligste tuin en tal van randactiviteiten. Ondertussen zijn er ook vele andere steden die zulke thema-activiteiten organiseren. Aartrijke, bijvoorbeeld, transformeert jaarlijks in een griezeldorp. De plaatselijke Gezinsbond bouwt rond de kerk een Halloweendorp en spookbos. Veel Aartrijkenaren versieren hun eigen huis, in de hoop de jaarlijkse wedstrijd te winnen. Verder worden er ook tal van Halloweenparty’s georganiseerd. Veruit de populairste activiteit op 31 oktober is de Halloweentocht. Op tal van plaatsen worden dergelijke griezeltochten georganiseerd. De wandelroute leidt de deelnemers doorgaans langs angstaanjagende taferelen en wordt besloten met jenever, glühwein of warme chocomelk. Vaak worden ook fakkels of lichtjes meegedragen. In die zin vertonen de gebruiken rond Halloween heel wat gelijkenissen met bijvoorbeeld Sint-Maartentochten en andere bedelzangtradities. Kinderen die in een griezelige outfit spontaan langs de deur bedelen voor Halloween, komen in onze streken minder voor.