Histories 2.0 \ Nieuwe doelen 2020-2023
Het team en het bestuur van Histories hebben in 2020 hard gewerkt aan een nieuwe visie en verbeterde doelstellingen voor de organisatie. Het oorspronkelijke beleidsplan werd doorgelicht en de voorstellen zijn getoetst via consultatiecirkels waar iedereen die dat wenste kon aan deelnemen. Het resultaat is een plan dat volledig in het teken staat van de ondersteuning van erfgoedvrijwilligers. Dit dynamisch kader willen we de komende jaren graag concretiseren samen met erfgoedverenigingen en andere partners. Tips en voorstellen zijn welkom via info@histories.be.
A\
Histories verbindt erfgoedvrijwilligers met elkaar en met andere actoren zodat er meer interactie en synergie ontstaat in het erfgoedveld
Verenigen \ Samenwerken \ Integreren \ Koppelen
Histories is het ankerpunt voor heel diverse erfgoedgemeenschappen in Vlaanderen en Brussel. Als dienstverlenende organisatie zijn we er ten behoeve van een uitgebreid netwerk van een paar duizend verenigingen, communities en initiatieven rond o.a. heemkunde, genealogie, metaaldetectie en cultuur van alledag. Voor al die vrijwilligers - van carnavalisten en schutters tot stamboomonderzoekers en historische verenigingen - wil Histories een thuis zijn. Ondanks de verschillende werkingen, structuren en voorgeschiedenissen delen onze gemeenschapen dezelfde passie voor alle vormen van erfgoed. Historische verenigingen beheren archeologische collecties, traditiedragers dragen zorg voor de roerende objecten die met hun praktijk verbonden zijn, genealogen schrijven de geschiedenis van hun familie, ... Histories wil die holistische benadering van (immaterieel, roerend én onroerend) erfgoed niet in de weg staan; wel integendeel. We willen juist aanzetten tot meer wisselwerking, door erfgoedvrijwilligers te helpen om over het muurtje te kijken. We brengen de verschillende gemeenschappen samen zodat ze elkaar beter leren kennen, relaties ontwikkelen en samen gedeelde uitdagingen kunnen aangaan. Maar evengoed willen we banden smeden tussen de erfgoedsector en andere beleidsdomeinen zoals onderwijs (zie E\2) en onderzoek (zie D\3). Histories bouwt dus verder aan een sterk netwerk binnen en buiten de erfgoedsector. Daarbij nemen we graag de gemeenschapsvormende rol van verbinder of toeleider op. Het schuine streepje in ons logo illustreert treffend die transversale makelaarsrol: van internationaal (C\2) tot lokaal en dwars door alle hokjesdenken heen.
B\
Histories ondersteunt erfgoedvrijwilligers op hun maat, zodat ze hun erfgoedpraktijken op een kwaliteitsvolle manier kunnen uitvoeren
Adviseren \ Begeleiden \ Vormen
Uit liefde voor erfgoedpraktijken zoals heemkunde, genealogie, cultuur van alledag en metaaldetectie, zetten verenigingen en vrijwilligers in Vlaanderen zich voortdurend in voor ons erfgoed. Die passie moeten ze voluit kunnen beleven door te focussen op hun kernactiviteiten, zoals het verzamelen, ontsluiten, onderzoeken, publiceren of het beleven van erfgoed. Wie steun wil bij het uitoefenen van deze en andere erfgoedpraktijken, kan een beroep doen op de dienstverlening van Histories. Weinigen kennen beter deze gemeenschappen, hun activiteiten, de vaak lokale context waarin ze werken en de uitdagingen die zich daardoor stellen. Als eerstelijnsorganisatie geven we erfgoedvrijwilligers de pragmatische, hands-on ondersteuning die ze verdienen: op maat en met respect voor hun wensen en mogelijkheden. We bieden ondersteuning en leeromgevingen aan rond de verschillende erfgoedfuncties en praktijken, maar evengoed rond bestuurlijk-organisatorische aspecten (zoals wetgeving, financiering, communicatie) die nodig zijn om de goede werking van een erfgoedvereniging te verzekeren.
C\
Histories inspireert erfgoedvrijwilligers tot innovatie, zodat hun praktijken en gemeenschappen weerbaar en wendbaar blijven
Publiceren \ Internationaliseren \ Exploreren
Erfgoed en erfgoedwerking zijn per definitie dynamisch. Om onze tradities en praktijken levend te houden en de betrokken gemeenschappen actief, is het nodig dat we die voortdurend verder laten ontwikkelen. In een continu veranderende maatschappij en in een superdiverse, digitaliserende samenleving is dit een grote uitdaging. Door erfgoedvrijwilligers te inspireren tot vernieuwing worden gemeenschappen en praktijken krachtiger en meer toekomstbestendig. Dat geldt evenzeer voor de organisatievormen waarin ze samen komen en erfgoed beleven. Naast de formele vzw’s die al decennia bestaan, duiken ook (ad hoc) comités en virtuele communities zoals facebookgroepen op met een werking rond erfgoed. Nieuwe maatschappijbeelden en technologieën beïnvloeden immers de manier waarop mensen hun werk en vrije tijd invullen. Wat die toekomst brengt weten we niet. Daarom is het belangrijk om de vinger aan de pols te houden bij deze en andere ontwikkelingen en de innoverende dynamiek van onderuit te versterken. Histories doet dit door nieuwe en anders vormen van erfgoedvrijwilligerswerk te exploreren en prikkelende voorbeelden uit Vlaanderen en daarbuiten in de kijker te zetten. Zo houden we vrijwilligers aangesloten bij het beleid en de praktijk van professionele en (inter)nationale actoren.
D\
Histories promoot erfgoedpraktijken als waardevol vrijwilligerswerk, zodat ook nieuwe en andere mensen zich engageren
Informeren \ Sensibiliseren \ Activeren
“Cultureel erfgoed is het DNA van onze samenleving”, aldus minister van cultuur Jan Jambon in zijn Visienota Cultuur. Als we die metafoor doortrekken zijn de vele erfgoedverenigingen en -vrijwilligers het kloppend hart dat erfgoed laat leven en zuurstof doorheen de hele cultureel-erfgoedsector pompt. Zeker in regio’s waar er weinig professionele erfgoedspelers aanwezig zijn vormen zij belangrijke aanspreekpuntenvoor wie vragen heeft omtrent gebruiken of over het verleden van zijn familie en omgeving. Niet alleen particulieren maar ook heel wat erfgoedcellen, regionale landschappen, rijksarchieven, IOED’s, lokale musea en besturen doen op hen een beroep om onderzoek te verrichten, een museum of leeszaal mee open te houden, beleidsadviezen te verstrekken, lokale tradities in ere te houden of activiteiten zoals stoeten of de jaarlijkse Erfgoeddag te organiseren. Hun werk is van onschatbare waarde: niet alleen voor ons erfgoed of de cultureel-erfgoedsector maar evengoed voor de brede samenleving. Toch dreigen heel wat verenigingen hun slagkracht te verliezen door o.a. vergrijzing en veranderende vrijetijdspatronen, of de aansluiting te missen met de superdiverse samenleving. Nieuwe, jongere en meer diverse mensen de weg laten vinden naar vrijwilligerswerk, de verenigingen en hun besturen is een grote, maatschappijbrede uitdaging die we niet uit de weg gaan. Histories wil de gemeenschappen hierbij ondersteunen door jongeren in contact te brengen met erfgoed, door geïnteresseerden toe te leiden naar burgerwetenschapsprojecten en door de vele activiteiten die vrijwilligers organiseren in de kijker te zetten. Dat laatste doen we door enthousiasmerend te communiceren over hun waardevolle werk en door onze thematische overzichtsdatabanken te actualiseren (zie E\1).
E\
Histories ontwikkelt samen met erfgoedvrijwilligers een digitale strategische visie, zodat hun kennis en kunde meer verspreid wordt
Verbeteren \ Verspreiden \ Verkennen
Erfgoedvrijwilligers kennen de meerwaarde van digitaal werken. Ze consulteren wereldwijd bronnen op het internet, ze registreren online stambomen, bodemvondsten en collecties en zetten social media in om te communiceren met elkaar en hun publiek. Alleen laat men - vaak bij gebrek aan kennis of middelen - nog kansen liggen om dit op een meer strategische of duurzame manier te doen. Wanneer er bijvoorbeeld geen koppelingen zijn tussen de verschillende lokale databanken of met (inter)nationale initiatieven worden uiterst waardevolle onderzoeksdata versnipperd en vaak enkel plaatselijk aangeboden. Dat is jammer, temeer omdat slim gebruik van digitale tools en online platformen hoe langer hoe meer een noodzaak is om publiek te bereiken of als vereniging actief te kunnen blijven. Histories wil erfgoedvrijwilligers helpen om hun kennis en kunde zoveel mogelijk via digitale weg naar buiten te brengen en te valoriseren. Daarbij zetten we enerzijds in op open data(banken) en anderzijds op samenwerking. Eerder dan top-down ingewikkelde standaarden, methodieken en instrumenten op te leggen, kiezen we in overleg met de gebruikers voor haalbare oplossingen die durven te verschillen al naargelang de organisatie(context). Want elke vereniging ziet zich geconfronteerd met verschillende snelheden, behoeften en ambities. Die strategische samenwerking trekken we ook door naar de thematische overzichtsdatabanken die we overerfden van onze erflaters en een nieuwe plaats moeten geven binnen onze organisatie.
F\
Histories vervult een voorbeeldrol door haar waardengedreven manier van werken
Participatie \ Inclusie \ Collegialiteit \ Duurzaamheid
Histories neemt in het Vlaamse cultureel-erfgoedveld een centrale en daardoor zichtbare plek in. Hoe wij als organisatie omgaan met onze middelen en onze mensen - gemeenschappen, personeel, partners, stakeholders - straalt ook af op onze omgeving. Vanuit die voorbeeldrol houden we als dienstverlenende organisatie enkele nauw met elkaar verbonden waarden hoog in het vaandel. Participatief, inclusief en collegiaal (samen)werken met het oog op een duurzame werking zit verweven in alles wat we doen. Het maakt onlosmakelijk deel uit van onze integere en open cultuur die we met overtuiging uitdragen.
G\
Histories voert een kwaliteitsvol zakelijk beleid, zodat de beschikbare middelen optimaal worden ingezet
Goed bestuur \ Financiën \ Personeel \ Communicatie
Histories is na een recente fusie een grote organisatie geworden in de cultureel-erfgoedsector. Van onze erflaters namen we onder meer een sterke personeelsploeg en de bijhorende financiering over. Daarbij hoort de even grote verantwoordelijkheid - tegenover de erflaters, tegenover de subsidiërende overheid en tegenover onze gemeenschappen - om goed zorg te dragen voor deze mensen en middelen. Histories kiest daarom resoluut voor een integere werking en een gedegen zakelijk beleid. We doen dit o.a. door een goede planning, regelmatige controle en evaluatie en de correcte naleving van procedures en codes. Over dit alles communiceren we op een transparante manier. Met de invoering van zelfsturing binnen het team leggen we de verantwoordelijkheden op de laagst mogelijke plaats, zonder de bevoegdheden en controlerende, adviserende, strategische en werkgeversrol van de beleidsorganen te ondermijnen. Als organisatie in transitie blijven we voortdurend bijsturen en processen en instrumenten verder integreren zodat onze werking nog efficiënter kan verlopen, we meer impact genereren en nog meer ten dienste kunnen staan van de erfgoedvrijwilligers voor wie we werken.