De erfgoedraad van Kontich: een onmisbare partner in het gemeentelijke erfgoedbeleid

Burgerparticipatie is belangrijker dan ooit, en veel lokale besturen hebben dan ook hun inspraakmodellen vernieuwd. Adviesraden krijgen een update, en er worden nieuwe overlegvormen georganiseerd. Hoe zit dat in jouw gemeente? Het participatiereglement op de gemeentelijke website geeft vaak een overzicht van de mogelijkheden om als erfgoedvereniging je stem te laten horen.

Heb je het gevoel dat er nog kansen blijven liggen? Laat je dan inspireren door hoe ze het elders aanpakken. In dit artikel ontdek je de inspirerende werking van de Gemeentelijke Erfgoedraad Kontich. 

DE ERFGOEDRAAD VAN KONTICH: MEER DAN ADVIEZEN ALLEEN 

Sinds 2017 is Kontich officieel erkend als onroerend-erfgoedgemeente, wat betekent dat de gemeente extra bevoegdheden heeft gekregen voor het beheer van onroerend erfgoed. Een belangrijke voorwaarde voor die erkenning is de betrokkenheid van een adviesraad voorbij de voorbereiding en uitvoering van het onroerend erfgoedbeleid. In Kontich vervult de Gemeentelijke Erfgoedraad (GER) deze rol, met een brede missie die verder reikt dan alleen onroerend erfgoed. Ook roerend en immaterieel erfgoed vallen binnen hun takenpakket. 

Volgens Karen Van de Velde, vrijetijdscoördinator van Kontich, heeft de GER sinds de oprichting in 2013 een indrukwekkend palmares opgebouwd, met meer dan 180 adviezen over onroerend erfgoed.

“Omdat Kontich een erkende onroerend-erfgoedgemeente is, ligt de focus vanzelfsprekend op onroerend erfgoed,” legt ze uit. “Maar de raad neemt soms ook zelf het initiatief om aandacht te vragen voor andere erfgoeddomeinen. Denk bijvoorbeeld aan het advies om de paardenkoersen, een eeuwenoude traditie in Kontich, te laten opnemen op de Inventaris Vlaanderen van het Immaterieel Erfgoed.”

Om alles soepel te laten verlopen, werkt de raad naast een plenair overleg met verschillende werkgroepen die zich specialiseren in advies rond thema’s zoals funerair erfgoed, straatnaamgeving, bouwkundig erfgoed en archeologie. Naast het geven van adviezen organiseert de GER ook tal van activiteiten, zoals lezingen over lokale geschiedenis. Chris Peeters, de voorzitter van de GER, ziet daar een enorme meerwaarde in: “Daar komt veel volk op af en zo geven we thema’s die ons nauw aan het hart liggen meer zichtbaarheid bij het grote publiek” Door deze werkwijze weet de GER niet alleen het erfgoedbeleid van de gemeente te versterken, maar brengt het ook erfgoed dichter bij de inwoners. 

GRENZEN AAN DRAAGKRACHT 

Het indrukwekkende aantal adviezen dat de GER heeft geformuleerd, getuigt van de dynamiek in het erfgoedbeleid. Tegelijkertijd brengt het ook uitdagingen met zich mee. Het werk komt voornamelijk terecht op de schouders van een kleine, vaste kern van vrijwilligers. Zowel de GER als de gemeentelijke administratie erkennen dit knelpunt. Er zijn al oproepen geweest om nieuwe leden aan te trekken, met wisselend succes. Hoewel er nieuwe gezichten bij zijn gekomen, is er ook sprake van uitval. 

Volgens vrijetijdscoördinator Karen Van de Velde speelt de aard van het werk hierin een rol:

“Het adviseren over beschermd en archeologisch erfgoed vraagt vaak om specifieke expertise. Dat kan mensen met een bredere interesse in erfgoed afschrikken. Tegelijk probeert de GER ook specialisten aan te trekken, zoals architecten of archeologen. Maar deze mensen zijn vaak professioneel actief en hebben niet altijd de tijd om uitgebreide adviezen te schrijven of te onderbouwen.” 

Zo heeft Chris Peeters een cursus gevolgd bij het Agentschap rond het beoordelen van archeologienota’s en zetelt er een expert-landmeter in de raad die weet hoe grondlagen in elkaar zitten. 

Ondanks deze uitdagingen heeft de GER een breed netwerk weten op te bouwen. Voormalige leden blijven vaak op de hoogte via verslagen en kunnen, indien nodig, worden ingeschakeld voor specifieke adviezen. Sommigen keren na verloop van tijd zelfs terug als lid. 

De samenwerking met het gemeentebestuur verloopt uitstekend. De erfgoedraad werd in 2013 opgericht op initiatief van de schepen voor erfgoed Bart Seldeslachts. Er was toen nog geen sprake van Kontich als onroerend-erfgoedgemeente. Intussen is Bart burgemeester maar hij is nog steeds bevoegd voor erfgoed en hij woont bijna alle vergaderingen bij. Zijn directe betrokkenheid is een grote troef: hij koppelt beslissingen van het college terug naar de GER en houdt het erfgoedbeleid op de politieke agenda. Chris vult aan: “Het voordeel dat je iemand hebt binnen het bestuur, is dat die in de meeste gevallen je standpunten verdedigt. Maar dat ligt ook aan het feit dat ze goed geargumenteerd zijn.” 

De gemeentelijke administratie biedt ook waardevolle ondersteuning. De cultuurconsulent verzorgt bijvoorbeeld de uitnodigingen en verslagen. Maar de adviezen zelf worden geschreven en onderbouwd door de voorzitter van de erfgoedraad en teruggekoppeld naar de leden. 

VOORDELEN VAN EEN AFZONDERLIJKE ERFGOEDRAAD

• Breng jullie erfgoed-expertise samen: Samen met andere experten leg je meer gewicht in de schaal van het gemeentelijk erfgoedbeleid. Contacten met andere experten kan ook jouw eigen expertise vergroten.
• Ontmoet andere erfgoedverenigingen en -geïnteresseerden: Samen bereik je meer dan alleen. Zeker nu het aanbod waaruit inwoners moeten kiezen zo groot is, stem je maar beter af op elkaar. Misschien werf je zo ook nieuwe leden aan.
• Meer zichtbaarheid voor je erfgoed: als je meedoet, zal jouw vereniging ook profiteren van de extra aandacht van de gemeente voor erfgoed. 

AANDACHTSPUNTEN VOOR EEN AFZONDERLIJKE ERFGOEDRAAD

• Werk samen met andere adviesraden: Door samen te werken met de GECORO, de milieuraad, seniorenraad, wijkraden of de cultuurraad vergroot je je netwerk, krijg je nieuwe ideeën en zorg je voor een breder draagvlak voor erfgoed.
• Zorg ervoor dat het bestuur jouw inbreng serieus neemt: Laat zien wat je waard bent! Toon je expertise, bouw een sterk netwerk uit, zorg voor een grote opkomst bij activiteiten en blijf altijd constructief meedenken. 
• Blijf in gesprek met de bevoegde politicus: Luister naar hun argumenten, onderbouw jouw eigen mening goed en respecteer elkaars rol.  

MEER LEZEN?

Op de website van Kontich vind je meer informatie over het participatiebeleid. Lees het hier.

Participatie herbekeken: het getrapte model van de Wetteraden 

Burgerparticipatie is belangrijker dan ooit, en veel lokale besturen hebben dan ook hun inspraakmodellen vernieuwd. Adviesraden krijgen een update, en er worden nieuwe overlegvormen georganiseerd. Hoe zit dat in jouw gemeente? Het participatiereglement op de gemeentelijke website geeft vaak een overzicht van de mogelijkheden om als erfgoedvereniging je stem te laten horen.

Heb je het gevoel dat er nog kansen blijven liggen? Laat je dan inspireren door hoe ze het elders aanpakken. In dit artikel ontdek je het vernieuwende participatiemodel van Wetteren: de Wetteraad. 

INSPRAAKMOMENTEN LEGGEN PIJNPUNTEN EN KANSEN BLOOT 

Het lokaal bestuur van Wetteren merkte dat de adviesraden in de afgelopen decennia nauwelijks waren meegegroeid met een snel veranderende samenleving. Daarom besloot het bestuur bij de start van de vorige legislatuur (2019-2024) om het adviesstelsel grondig te herzien. Maar dit wilden ze niet doen zonder eerst burgers en de bestaande adviesraden te betrekken. 

Het bestuur organiseerde twee inspraakmomenten en nodigde een breed publiek uit, met speciale aandacht voor vertegenwoordigers van adviesraden uit verschillende domeinen zoals cultuur, jeugd en milieu. Deze bijeenkomsten dienden niet alleen om de werking van de adviesraden te evalueren, maar ook om draagvlak te creëren voor nieuwe vormen van participatie. 

Pieter Bracke, directeur Beleven, licht de belangrijkste bevindingen toe: 

“De gesprekken bevestigden wat we al vermoedden: de adviesraden waren niet langer representatief voor de diversiteit van onze bevolking, en hun draagvlak was beperkt.” 

Daarnaast bleek dat ook de kwaliteit van de adviezen vaak te wensen overliet. Het bestuur erkende dat het hierin zelf een rol speelde. Pieter: “Adviesraden kunnen alleen waardevolle adviezen geven als ze goed worden ondersteund door de gemeente. Dit betekent tijdige en duidelijke informatie, concrete vragen en ook feedback op hun adviezen. We moesten toegeven dat dit niet altijd optimaal gebeurde.” 

Tot slot toonden de inspraakmomenten aan dat er wél veel interesse was om te participeren, maar op verschillende manieren. Pieter legt uit: “Niet iedereen wil beleidsadvies geven. Sommige inwoners willen liever de handen uit de mouwen steken en bijdragen aan concrete projecten.” 

DE WETTERAAD: EEN MODEL VOOR ENGAGEMENT OP MAAT

Na een grondige analyse en aanvullend onderzoek besloot het lokaal bestuur van Wetteren in 2020 om de niet-verplichte adviesraden af te schaffen. In plaats daarvan lanceerde het een vernieuwend participatiemodel: de “Wetteraad”. 

De Wetteraad is opgebouwd volgens een getrapt systeem, zodat burgers op verschillende manieren kunnen bijdragen. Pieter Bracke legt uit: “Via Hoplr, een online participatieplatform, kunnen inwoners zich makkelijk kandidaat stellen voor de Wetteraad. Het platform bereikt een brede groep mensen, die zo geïnformeerd en betrokken worden bij het beleid.” Deelname aan de Wetteraad vereist een laagdrempelig engagement, waardoor het toegankelijk is voor iedereen. 

Burgers die meer willen doen, kunnen vanuit de Wetteraad deelnemen aan zogenaamde regiegroepen. In deze groepen werken ze samen aan beleidsadviezen en voeren ze concrete projecten uit. Voor specifieke taken kunnen tijdelijke werkgroepen worden opgericht. Zo heeft een erfgoedwerkgroep bijvoorbeeld een erfgoedwandeling ontwikkeld. 

De regiegroepen zijn sinds hun start volop in ontwikkeling. Pieter: “We begonnen met één regiegroep, gericht op het vrijetijdsbeleid, omdat we hier als lokaal bestuur de meeste ervaring in hadden. Al snel bleek dat ‘vrijetijdsbeleid’ als thema te weinig aanspreekt. Daarom hebben we de regiegroep opgesplitst in twee subgroepen: ‘sport en beweging’ en ‘kunst en cultuur’. Voor 2025 staan nieuwe regiegroepen gepland, onder andere rond ruimtelijke ordening en zorg en welzijn.” 

De regiegroepen werken drie jaar rond specifieke thema’s en lijken deels op de vroegere adviesraden, maar hebben een vernieuwde aanpak. Om hen van het begin mee te hebben bij het beleid, organiseert de administratie tweemaal per jaar klankbordmomenten, waarbij ze hun eigen plannen in een vroeg stadium voorstellen. Daarnaast koppelen de regiegroepen regelmatig terug naar de Wetterraad.  

Een sterk punt van de vroegere adviesraden – hun netwerkfunctie – is behouden: de regiegroepen organiseren netwerkmomenten om verenigingen en burgers samen te brengen. 

VAN ZELFSTURING NAAR SAMENWERKING: DE EVOLUTIE VAN DE WETTERAAD

Met de Wetterraad wilde het gemeentebestuur van Wetteren de regie zoveel mogelijk bij de burgers leggen. Het oorspronkelijke idee was om de regiegroepen volledig zelfsturend te maken, waarbij burgers zelf overlegvormen en participatietrajecten bepaalden. In de praktijk bleek dit open model te vrijblijvend: deelnemers raakten soms het overzicht kwijt. 

Daarom werd het concept in 2023 aangepast. Pieter Bracke legt uit: “We hebben nu een duidelijker kader. Binnen de regiegroepen zijn er specifieke taakverdelingen, zoals een coördinator, een verslaggever en een communicatiedeskundige. Daarnaast werken we met formele kandidaatstellingen, waarbij mensen hun motivatie toelichten. Het College van Burgemeester en Schepenen bekrachtigt de samenstelling, zodat de groepen een duidelijk mandaat krijgen.” 

De administratie ondersteunt de regiegroepen intensief, vooral tijdens de opstart. Pieter: “We leggen de spelregels uit, begeleiden de taakverdeling en zorgen voor tools zoals Hoplr, het online platform waarop de Wetterraad draait. Daarnaast coachen we de groepen en geven we feedback op hun adviezen en acties.” 

In tegenstelling tot vroeger, waar ambtenaren als secretaris fungeerden, nemen burgers deze rol nu op zich. De administratie vervult een eerder coachende en ondersteunende rol. Dit vraagt een aanzienlijke investering: het gemeentebestuur voorziet jaarlijks ongeveer 30.000 euro om de Wetterraad goed te ondersteunen. 

MEER JONGEREN EN VERENIGINGEN, MAAR WERK AAN INCLUSIE BLIJFT 

De Wetterraad had als belangrijke doelstelling om een breder en diverser publiek te betrekken. Is dat gelukt? Pieter blikt terug: “We hebben hierin zeker stappen gezet. Het digitale platform heeft de drempel om deel te nemen verlaagd, waardoor er nu iets meer jongeren vertegenwoordigd zijn. In het begin zagen we echter dat verenigingen ondervertegenwoordigd waren. Om dit te corrigeren, hebben we een gerichte oproep gedaan naar de verenigingen, wat de balans verbeterd heeft.” 

Toch blijven er uitdagingen. Pieter: “We merken dat de Wetterraad nog weinig mensen van kleur aantrekt. Op dat punt is er nog werk aan de winkel.” 

VOORDELEN

• Iedereen kan meedoen: Niet alleen jouw vereniging krijgt een stem, maar jij zélf als individuele inwoner ook. De lage drempel en verschillende manieren om deel te nemen maken het makkelijker om je te engageren, ook als je jong bent, minder ervaring hebt met beleidsparticipatie of in een drukke levensfase zit. 
• Geëngageerde mensen ontmoeten: Doordat er verschillende niveaus van participatie zijn, leer je makkelijker mensen kennen die met jou eenzelfde mate van engagement delen. 
• Samenhang tussen verschillende beleidsthema’s: Thema’s zoals cultuur, sport en welzijn worden niet langer los van elkaar besproken. Wanneer je erfgoed koppelt aan andere interessevelden, kom je ook tot een breder draagvlak voor erfgoedactiviteiten. 
• Samen beslissen met het bestuur: Door nauw samen te werken met het gemeentebestuur kun je als vrijwilliger echt impact maken. 

AANDACHTSPUNTEN

• Heldere afspraken: Weet hoever je participatie gaat en wat je van de gemeente kan verwachten. Weet hoe het proces zal lopen en welke rol je daarin mag spelen. 
• Geniet van de faciliteiten die de gemeente biedt: Maak gebruik van de coachende rol die de gemeente wenst op te nemen. Geef aan wat je nodig hebt om optimaal te participeren. Leer op die manier ook bij. Participeren op de manier waarop je wenst, vraagt assertiviteit. 

MEER LEZEN?

Op de website van Wetteren vind je meer informatie over de Wetteraad. Lees het hier.

Participatie in erfgoed: Duffel durft te experimenteren 

Burgerparticipatie is belangrijker dan ooit, en veel lokale besturen hebben dan ook hun inspraakmodellen vernieuwd. Adviesraden krijgen een update, en er worden nieuwe overlegvormen georganiseerd. Hoe zit dat in jouw gemeente? Het participatiereglement op de gemeentelijke website geeft vaak een overzicht van de mogelijkheden om als erfgoedvereniging je stem te laten horen.

Heb je het gevoel dat er nog kansen blijven liggen? Laat je dan inspireren door hoe ze het elders aanpakken. In dit artikel ontdek je het vernieuwende participatiemodel van de gemeente Duffel. 

MEEDENKEN EN MEEDOEN: PARTICIPATIE OP MAAT 

Durven experimenteren: dat is precies wat Duffel de afgelopen jaren heeft gedaan. Met een vernieuwd participatiebeleid wilde het lokaal bestuur vanaf 2019 inspelen op de uiteenlopende verwachtingen van burgers. Er werd onderscheid gemaakt tussen structurele en occasionele participatie. Structurele participatie, zoals de adviesraden, bleef behouden. Zo is er nog steeds een cultuurraad in Duffel. 

Tegelijkertijd wilde het bestuur meer mogelijkheden creëren voor occasionele participatie, waarbij inwoners zich tijdelijk kunnen inzetten. Hiervoor werden een arsenaal aan mogelijkheden ontwikkeld, zoals infomomenten, online enquêtes, klankbordgroepen, burgerbegrotingen en werkgroepen. 

Roger Hermans, voorzitter van Heemkring Duffel, vindt de aanpak en werkwijze rond occasionele participatie echt sterk en waardeert Ria haar inspanningen. Roger is er ook van overtuigd dat ze in de toekomst nog meer kunnen bereiken. Zeker als de heemkring actief meewerkt en de participatiemogelijkheden onder de aandacht brengt bij zijn leden. Het is belangrijk dat het contact met de bevolking niet alleen vanuit Ria komt.  

Rond onroerend erfgoed werden tijdens de beleidsperiode 2019-2024 twee participatieve projecten opgestart, elk met een eigen resultaat. 

TER ELST: RESTAURATIE MET OOG VOOR DE BUURT

Bijna iedereen in Duffel kent de voormalige kasteelsite Ter Elst. De pittoreske ruïne, omringd door een gracht, prikkelt de verbeelding van veel inwoners. Hoewel de site beschermd is als monument, is de ruïne ondanks restauratiewerken in de jaren 1980 in slechte staat. Ze moest dringend hersteld en verstevigd worden. 

Al in 2013 organiseerde de gemeente een eerste inspraakmoment om te horen wat de Duffelaars voor ogen hadden met de site. Zo’n 50 inwoners kwamen langs. De meerderheid wilde een toegankelijke en open site, met een gerestaureerde ruïne die dienst zou doen als ontmoetingsplaats, toeristische trekpleister en evenementenlocatie. Door een bestuurswissel bleef het dossier echter jarenlang liggen. 

In 2017 kwam er weer beweging in het project toen Duffel een beheersovereenkomst sloot met Kempens Landschap. Deze organisatie nam sindsdien het beheer van de site op zich en zette een restauratie- en herbestemmingstraject in gang. Om de vinger aan de pols te houden werd opnieuw een inspraakmoment georganiseerd. Het bestuur en Kempens Landschap wilden informeren en draagvlak creëren, maar vooral input en ideeën verzamelen. Daarom organiseerden ze een participatiemoment in juni 2023. Enkele weken later volgde een info- en bezoekdag voor het brede publiek. 

Ria Moens, deskundige cultuur en erfgoed bij het lokaal bestuur, licht toe:

“Tijdens het participatiemoment brachten we verschillende groepen samen: de deelnemers van 2013, buren, lokale erfgoedwerkers en (potentiële) organisatoren. Hoewel de meeste aanwezigen graag evenementen op de site willen, maakten buurtbewoners zich zorgen over mogelijke overlast. Het was waardevol om deze bezorgdheden meteen te bespreken. We hebben uitgelegd dat er gemeentelijke richtlijnen zijn om het aantal grote evenementen te beperken, rekening houdend met de draagkracht van het erfgoed én de buurt.” 

De reacties op het inspraakmoment waren overwegend positief, al waren er ook enkele kritische noten. “Sommige deelnemers waren vooral benieuwd naar onze plannen en vonden het verrassend dat ze zelf actief moesten meedenken, ook al vroegen we slechts een beperkte inzet,” zegt Ria. “Het is daarom cruciaal om verwachtingen helder te communiceren.” Toch kijkt ze tevreden terug op het traject. “Veel mensen waardeerden dat ze gehoord werden. We willen deze groep blijven betrekken bij toekomstige initiatieven voor de site.” 

Roger Hermans, voorzitter van de lokale heemkring, begrijpt dat de site als evenementenlocatie een breder publiek zal aanspreken dan enkel mensen met een geschiedkundige interesse. Toch vindt hij het essentieel dat de historische waarde van de site volop wordt benadrukt en toegankelijk wordt gemaakt voor de bevolking. Volgens hem blijft verdere participatie vanuit de heemkring van cruciaal belang om dit aspect in de toekomst te waarborgen. 

VALLEN EN OPSTAAN: EXPERIMENTEREN MET ERFGOEDPARTICIPATIE 

In de vorige legislatuur zette de gemeente een ander participatietraject op rond erfgoed: de herinrichting van twee begraafplaatsen. Volgens Ria was het doel om niet alleen historisch waardevolle graven en monumenten te behouden, maar ook de lokale gemeenschap actief te betrekken. Begraafplaatsen vertellen immers verhalen over de geschiedenis van Duffel, en veel inwoners hebben er een persoonlijke band mee. 

Het bestuur stelde eerst zelf lijsten op van graven met erfgoedwaarde en legde deze aan de bevolking voor als basis voor discussie. Het doel was niet alleen input verzamelen, maar ook een werkgroep oprichten die later publieksactiviteiten zou organiseren, bijvoorbeeld tijdens Open Monumentendag. 

De oproep werd breed verspreid via diverse kanalen, maar slechts negen inwoners kwamen naar de eerste infovergadering. Ondanks de lage opkomst ging het bestuur met deze kleine groep verder. De participanten kregen eerst inspirerende voorbeelden en begeleiding van een expert om het belang van funerair erfgoed te begrijpen. Ze bezochten de begraafplaatsen en kregen de taak om de lijsten van historisch waardevolle graven aan te vullen. 

Dit onderdeel bleek echter een struikelblok: zeven van de negen deelnemers haakten af, en slechts twee gaven input, waarvan één beperkte aanvullingen. Ria: “We merkten dat mensen wel willen meedenken, maar afhaken als er meer werk van hen wordt gevraagd. Bij Ter Elst konden participanten ter plekke input geven, wat minder belastend was.”

Het project maakte duidelijk dat participatie niet altijd een succes is. Volgens Ria is dat geen probleem:

“Participatie is een proces van vallen en opstaan. Lokale besturen moeten durven experimenteren, fouten maken en hieruit leren. Alleen door vol te houden kun je participatie succesvol maken.” 

Roger was een van de volhouders in het funeraire project van de gemeente. Hij denkt dat participatie via verenigingen misschien een tussenstap kan zijn die tot betere resultaten leidt.  “Vanuit de heemkring is het onze ambitie om anderen te enthousiasmeren om mee te doen. Maar eerst moeten we onze eigen vereniging terug op de rails krijgen.  Dat is niet eenvoudig, zeker na een periode met weinig activiteiten door corona.”  

VOORDELEN

• Concreet en tastbaar: Je werkt mee aan concrete, tastbare projecten waarbij jouw mening als erfgoedvrijwilliger echt telt. 
• Kort en krachtig: een project is afgebakend in de tijd, met vooropgestelde doelstellingen. Als de resultaten behaald zijn, wordt het project afgerond. 
• Nieuwe contacten en verbondenheid: Je leert andere vrijwilligers kennen die dezelfde passie en interesse delen. Bovendien kun je als erfgoedvereniging in contact komen met potentiële nieuwe leden die ook een hart hebben voor heemkunde en erfgoed. 
• Facilitering door de gemeente: Je hoeft je geen zorgen te maken over praktische zaken zoals logistiek of communicatie – dat wordt allemaal gefaciliteerd door de gemeente. Hierdoor kun jij je volledig richten op je inhoudelijke bijdrage.  

AANDACHTSPUNTEN

• Weet wat er van je verwacht wordt: Zorg dat je vooraf goed begrijpt wat jouw rol is in het project. Zo kun je inschatten wat haalbaar is en je eigen vrijwilligers gericht enthousiasmeren. Zie je obstakels? Ga in gesprek met de gemeente om tot een realistische aanpak te komen. Zo voorkom je frustraties en zorg je voor een positieve sfeer. 
• Aandacht voor het groepsgebeuren: De sfeer in de groep is vaak een belangrijke motivatie voor vrijwilligers. Mobiliseer als vereniging je leden om samen deel te nemen. Zo zorg je zelf ook voor een fijne groepssfeer en laat je dit niet alleen aan de gemeente over. Zo versterk je de onderlinge verbondenheid. 
• Communiceer naar je achterban: Informeer jouw leden over de uitkomsten van het participatiemoment. Dit vergroot niet alleen het draagvlak, maar versterkt ook hun gevoel van betrokkenheid bij je vereniging.  
• Blijf betrokken: Hou contact met de gemeente. Communiceer daarover ook naar je achterban om hen gemotiveerd te houden. 

MEER LEZEN?

Op de website van Duffel vind je meer informatie over het participatiebeleid. Lees het hier.